2 Límites da esixencia pública.
Asumimos que todos debemos contribuir
ao ben público, pero canto? Cales son os límites que podemos marcar
e máis alá dos cales non estamos obrigados a facer achegas? Este
tipo de preguntas fixéronse moi relevantes nos s. XVII e XVIII en
boa parte de Europa.
2.1Locke
O filósofo inglés John Locke defendeu
que se pertencemos a unha sociedade é para que protexa a nosa vida,
a nosa liberdade e os nosos bens; polo tanto, non pode quitarnos nada
diso.
Este límite marca a súa oposición ao
absolutismo: se os gobernantes queren despoxarnos dos nosos bens,
estannos a declarar a guerra e temos dereito a defendernos. De aí
que a súa proposta se denomine <<liberalismo>>, porque
pretende protexer a liberdade dos individuos dentro da orde social. O
poder de quen fai as leis remta alí onde remata o ben público.
Locke inaugurou a liña que conduce ás
declaracións de dereitos humanos, posto que mantiña que os seres
humanos nacían libres, iguais e independentes <<por
natureza>>. E argumentaba que non se lle podía quitar nada
diso a un ser humano sen o seu consentimento, de maneira, que se se
renunciaba a algúns dereitos naturais, só era a cambio de
beneficios sociais: unha vida cómoda, segura e pacífica que
permitese gozar dos propios bens.
2.2Rousseau
O filósofo francés Jean-Jacques
Rousseau tamén se preguntou cales son os límites do poder político,
ata onde estamos obrigados a obedecer. El opinaba que o ben común
consiste en dous dos dereitos que mencionaba Locke: a liberdade e a
igualdade. Polo tanto, se eses son os obxectivos da sociedade, o
fundamento do pacto polo que nos unimos a ella e nos comprometemos a
obedecer, os gobernantes non poden actuar contra eles.
Na súa opinión, dado quen vai ter que
cumprir as leis é o pobo, só el pode ser o seu autor. En último
termo, a soberanía pertence ao pobo e adquire o seu sentido pola
procura do ben común, de maneira que os lexisladores teñen que ser
capaces de entender que é o que lle convén ao pobo para propoñer
cales son os deberes ue hai que cumprir para conseguilo.
Cal é, polo tanto, o límite do poder
público? Pois, por exemplo, poden pedirme que contribúa na
construción dun hospital ou dunha vía públicos, pero non na do
chalé ou do pazo dun cidadán particular.
2.3Kant
Kant defendía a liberdade de
pensamento e de opinión para que os investigadores puidesen buscar,
expoñer e propoñer todas aquelas ideas que servisen para mellorar a
vida humana.
Non obstante, tamén sostiña que esa
liberdade non implicaba que alguén puidese negarse a cumprir as súas
tarefas profesionais, as súas obrigas adquiridas mediante un
contrato con quen lle encargou que desempeñe unhas tarefas
determinadas.
O bo funcionamento dunha sociedade
esixe que algúns dos seus membros cumpran certas ordes encamiñadas
a lograr os fins públicos. Neses casos, <<non está permitido
razoar, senón obedecer>>
2.4Sócrates
Pero seguramente, o exemplo máis
notable da historia da filosofía en canto ao compromiso coas leis é
moi anterior e atopámolo na vida de Sócrates, filósofo grego do
s.V a.C., quen foi condenado inxustamente a morte pero que se negou a
fuxir cando tivo a oportunidade de escapar.
Para xustificar o seu rexeitamento,
argumentou así aos seus discípulos: unha fuga é algo inxusto e
nunca debe cometerse unha inxustiza, nin sequera como resposta a
outra. Se o fixésemos, sempre poderiamos considerar que os demais
actúan incorrectamente e xustificar calquera maldade, de maneira que
non pode tolerarse ese proceder. O respecto á lei debe manterse
mesmo cando se está en desacordo con ella. Pero iso non significa
que non debamos intentar cambias as leis inxustas.
- Que che parece a actitude de Sócrates? Cres que cada un pode cumprir as leis segundo lle pareza que son correctas ou non? Por que?
Que che parece a actitude de Sócrates? A actitude de Socrates me pareze fai o que pensa e manten a súa postura ética a pesar de que o perxudica.
ResponderEliminarCres que cada un pode cumprir as leis segundo lle pareza que son correctas ou non?
No. Por que? Porque si non se cumpre unha lei todos fan o que lles parezca ben e todo seria un caos, e seria imposible vivir en sociedade.